سندرم کاهش تهویه ناشی از چاقی (OHS)
سندرم کاهش تهویه در افراد چاق بسیار شایع است که در این شرایط تنفس ضعیف منجر به کاهش اکسیژن و سطح بالای دی اکسید کربن در خون می‌شود.
سندرم هیپرونتیلاسیون چاقی یک مشکل تنفسی است که کودکان و بزرگسالان چاق را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
در واقع اضافه وزن ماهیچه‌های سیستم تنفسی را مجبور می‌کند که سخت‌تر از حالت عادی فعالیت داشته باشند.
چنین شرایطی منجر به افزایش دی اکسید کربن بیش از حد و کاهش اکسیژن در خون می‌شود. آپنه انسداد خواب از دیگر عواملی است که ممکن است منجر به این بیماری شود.
علت سندرم کاهش تهویه ناشی از چاقی
علت دقیق این سندرم مشخص نیست. محققان معتقدند که چنین مشکلی ممکن است به دلیل نقص در کنترل مغز بر تنفس باشد.
وزن اضافی در عملکرد قفسه سینه تاثیر می‌گذارد و باعث می‌شود که عضلات نتوانند تنفس عمیق و سرعت کافی برای تنفس داشته باشند.
سندرم کاهش تهویه ناشی از چاقی چه علائمی دارد؟
از علائم اصلی این سندرم می‌توان به کمبود خواب اشاره کرد و همچنین موارد زیر:
- عدم کیفیت خواب
- آپنه خواب
- احساس خواب آلودگی در طول روز
- افسردگی
- سردرد
- خستگی
- علائم سطح پایین اکسیژن خون (هیپوکسی مزمن)
- تنفس سریع
- تنگی نفس حین فعالیت
- مشکلاتی در حافظه یا تمرکز
- خر و پف همراه با مکث که به دنبال آن خفگی یا نفس زدن ایجاد می‌شود.
چگونه سندرم کاهش تهویه ناشی از چاقی ایجاد می‌شود
این سندرم زمانی رخ می‌دهد که تنفس کافی برای خارج کردن دی اکسید کربن در بدن وجود نداشته باشد. چنین مشکلی می‌تواند منجر به نارسایی تنفسی شود.
این مشکل را می‌توان با اندازه گیری سطح دی اکسید کربن در خون که افراد مبتلا به سندرم کاهش تهویه ناشی از چاقی هنگام بیداری افزایش می‌یابد، مشخص کرد.
دی اکسید کربن یک ماده زائد است که با دریافت اکسیژن کافی، از ریه‌ها خارج می‌شود. در این بیماری، دی اکسید کربن در گردش خون باقی می‌ماند و به آرامی جمع خواهد شد.
این ماده در بدن اثرات سمی را به دنبال دارد که منجر به خواب آلودگی و در نهایت بیهوشی یا حتی مرگ خواهد شد.
اصطلاح هیپرونتیلاسیون یا سندرم کاهش تهویه ناشی از چاقی به عدم تنفس کافی اشاره دارد. این عارضه ممکن است زمانی ایجاد شود که تنفس حجم کافی نداشته باشد یا به اندازه نیاز تکرار نشود.
در صورتی که تنفس عمیق نباشد و دی اکسید کربن خارج و اکسیژن کافی دریافت نشود، احساس تنگی نفس در شما ایجاد خواهد شد.
بنابراین، کاهش وزن برای درمان این سندرم نقش بسیار مهمی دارد. راهکارهایی از جمله اسلیو معده در کرج بر کاهش وزن تاثیر دارد.
نقش آپنه انسداد خواب در ایجاد سندرم کاهش تهویه
آپنه خواب در ۸۵ تا ۹۲ درصد از افراد مبتلا به سندرم کاهش تهویه ناشی از چاقی ایجاد می‌شود و ممکن است نوع شدیدی از آپنه انسداد خواب باشد.
آپنه خواب زمانی رخ می‌دهد که راه هوایی فوقانی در طول خواب تا حدی یا به طور کامل مسدود شود که باعث مکث‌هایی در تنفس خواهد شد.
این اختلال باعث ایجاد کاهش سطح اکسیژن در خون و همچنین افزایش سطح دی اکسید کربن خواهد شد.
علت ایجاد تمامی این عوارض «چاقی» است که در مرحله اول جهت درمان، باید به فوق تخصص جراحی چاقی در کرج مراجعه کنید.
تنفس به دنبال چاقی دشوار می‌شود
به طور کلی نفس کشیدن در افراد چاق امری دشوار است. در واقع انبساط ریه‌ها در برابر فشار زیادی که ناشی از وزن وارد می‌شود، مشکل خواهد شد.
برای اینکه بهتر متوجه نحوه نفس کشیدن در افراد چاق شوید، تصور کنید که قصد دارید یک بادکنک را با نی باد کنید که کار دشواری است، حال اگر وزنه سنگینی مانند کتاب را روی بادکنک قرار دهید، قطعا شرایط برای شما سخت‌تر می‌شود.
در افراد چاق نیز همچین مشکلی وجود دارد. ریه‌ها معمولا با کمک دیافراگم و ماهیچه‌های تنفسی در امتداد قفسه سینه پر می‌شود و زمانی که ماهیچه‌ها کشیده می‌شود، ریه نیز پر خواهد شد.
در افراد چاق قدرت عضلانی چندانی وجود ندارد. این موارد عملکرد تنفس را برای افراد چاق دشوار می‌کند و در نهایت سندرم کاهش تهویه ناشی از چاقی ایجاد خواهد شد.
نحوه تشخیص سندرم کاهش تهویه ناشی از چاقی
پزشک با معاینات فیزیکی به دنبال این نشانه‌هاست:
- رنگ آبی در لب‌ها، انگشتان دست، انگشتان پا یا پوست
- پوست قرمز
- علائم نارسایی قلبی مانند تورم پاها، تنگی نفس یا احساس خستگی پس از کمی تلاش
- خواب آلودگی بیش از حد
آزمایش‌هایی که برای تشخیص این بیماری در نظر گرفته می‌شود:
- رادیوگرافی قفسه سینه یا سی تی اسکن برای بررسی دیگر مشکلات احتمالی
- تست عملکرد ریه
- پلی سومنوگرافی
- اکوکاردیوگرافی
درمان سندرم کاهش تهویه ناشی از چاقی
موثرترین درمانی که برای این بیماری باید در نظر داشته باشید، کاهش وزن است. از دیگر راهکارهای درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تهویه به صورت ماشینی از طریق استفاده از ماسک
- اکسیژن درمانی
- در موارد شدید، تنفس از طریق ایجاد سوراخ در گردن صورت می‌گیرد.
از این رو می‌توان گفت که درمان به موقع چاقی بسیار مهم است تا متحمل چنین عارضه‌های جبران‌ناپذیری نشوید. یکی از روش‌های لاغری بای پس معده در کرج است که به صلاحدید پزشک انجام می‌شود.
