پرخوری عصبی یا بولیمیا چیست و چه درمانی دارد
پرخوری عصبی که با عنوان بولیمیا نیز شناخته می‌شود، یک اختلال جدی در غذا خوردن و بیماری روانی است. در صورتی که این شرایط درمان نشود، تهدید کننده زندگی خواهد بود.
فرد مبتلا به پرخوری عصبی مقدار زیادی غذا در طی کوتاه مدت می‌خورد. سپس سعی می‌کند با روش‌هایی مانند ورزش بیش از حد، روزه یا دیگر روش‌های پاکسازی این پرخوری را جبران کند.
پاکسازی می‌تواند شامل استفراغ یا استفاده از ملین‌ها باشد. در ادامه اطلاعات بیشتری در خصوص این اختلال در اختیار شما قرار خواهیم داد.
منظور از پرخوری عصبی چیست؟
این بیماری علائم مهمی دارد که می‌توانید به راحتی آن را تشخیص دهید. اولین مورد، غذا خوردن زیاد طی مدت کوتاه است، معمولا این افراد طی دو ساعت پرخوری می‌کنند.
گاهی برخی از افراد احساس ناتوانی در قطع غذا خوردن دارند. دومین علائم ناشی از پرخوری عصبی اقداماتی جهت جبران پرخوری است که می‌تواند شامل پاکسازی مانند استفراغ کردن یا انجام تمرینات ورزشی بیش از حد باشد.
انجام عمل‌های جراحی لاغری مانند اسلیو معده در کرج یا بای پس معده در کرج می‌تواند به این افراد در کاهش مصرف مواد غذایی کمک کند.
بولیمیا یا پرخوری عصبی چه علائمی دارد؟
افراد مبتلا به پرخوری عصبی اغلب شاخص توده بدن سالم دارند. فرد مبتلا به پرخوری عصبی طی مدت کوتاهی مقدار زیادی غذا می‌خورد، سپس اقداماتی از جمله ورزش بیش از حد برای جبران انجام می‌دهند.
همچنین نگران افزایش وزن خود هستند و تغییرات رفتاری و کناره‌گیری اجتماعی را تجربه می‌کنند. به طور کلی علائم این اختلال شامل موارد زیر است:
- درگیری ذهنی در خصوص وزن و اندام خود دارند.
- همیشه ترس از افزایش وزن دارند.
- در یک وعده غذایی به طور مکرر در حال غذا خوردن هستند.
- احساس از دست دادن کنترل در غذا خوردن خود دارند، به این صورت که نمی‌توانند غذا خوردن را متوقف کنند.
- خود را مجبور به استفراغ یا ورزش بیش از حد می‌کنند تا پس از پرخوری افزایش وزن نداشته باشند.
- در موارد غیر ضروری از ملین‌ها استفاده می‌کنند.
- بین دو وعده غذایی از غذا خوردن اجتناب می‌کنند تا جبران پرخوری شود.
- از مکمل‌های غذایی یا محصولات گیاهی برای کاهش وزن استفاده می‌کنند.
- شدت این اختلال با تعداد دفعاتی که فرد پاکسازی می‌کند، مشخص می‌شود.
معمولا حداقل یک بار در هفته و به مدت حداقل سه ماه این حالت ادامه دارد.
عوارض ناشی از اختلال خوردن به شرح زیر است:
- نارسایی کلیه
- مشکلات قلبی
- بیماری لثه
- پوسیدگی دندان
- مشکلات گوارشی یا یبوست
- کمبود آب در بدن
- کمبود مواد مغذی
- الکترولیت یا عدم تعادل شیمیایی
خانم‌ها ممکن است در این مواقع عدم قاعدگی را تجربه کنند. همچنین اضطراب، افسردگی و مصرف مواد مخدر یا الکل در افراد مبتلا به پرخوری شایع است.
علت ایجاد پرخوری عصبی چیست؟
پرخوری عصبی علت شناخته شده و مشخصی ندارد. با این حال چندین عامل تاثیرگذار در این بیماری وجود دارد. این موارد به شرح زیر است:
- عصبانیت
- افسردگی
- کمال‌گرایی
- رویداد آسیب‌زا در گذشته
برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که پرخوری عصبی ارثی است یا می‌تواند به دلیل کمبود سروتونین در مغز باشد.
پرخوری عصبی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک فوق تخصص جراحی چاقی آزمایش‌های مختلفی را برای تشخیص این اختلال در نظر می‌گیرد. ابتدا برای تشخیص معاینه فیزیکی را انجام می‌دهد.
همچنین ممکن است انجام آزمایشات خون و ادرار به بیمار توصیه شود. برخی از معیارهای تشخیصی و آمار اختلالات روانی نیز برای بیماران انجام خواهد گرفت.
به طور کلی با آزمایشات و علائمی که از بیماران مشاهده می‌کنند، پرخوری عصبی را از خفیف تا شدید طبقه‌بندی خواهند کرد:
- خفیف: ۱ تا ۳ بار در هفته
- متوسط: ۴ تا ۷ بار در هفته
- شدید: ۸ تا ۱۳ بار در هفته
- بسیار شدید: ۱۴ بار یا بیشتر در هفته
روش‌های تشخیصی:
- در خصوص عادت غذایی، روش‌های کاهش وزن و علائم جسمی سوالاتی را خواهند پرسید.
- معاینه فیزیکی انجام می‌گیرد.
- درخواست آزمایش خون و ادرار دارند.
- درخواست آزمایشاتی که مشکلات قلبی را نشان دهد (نوار قلب).
- ارزیابی روانشناختی نگرش بیمار در خصوص وزن و بدن انجام می‌شود.
عوامل خطر در ایجاد پرخوری عصبی چیست؟
معمولا خانم‌ها بیش از آقایان دچار این اختلال می‌شوند. این اختلال بیشتر در اواخر جوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می‌شود. مواردی که خطر ابتلا به این اختلال را افزایش می‌دهد به شرح زیر است:
ژنتیک
اگر هر یک از اعضای خانواده دچار آن باشند، احتمال ایجاد پرخوری عصبی در فرد افزایش می‌یابد. همچنین اضافه وزن در کودکی یا نوجوانی ممکن است خطر این اختلال را افزایش دهد.
مسائل روانی یا عاطفی
مشکلات روانی و عاطفی مانند افسردگی، اختلالات اضطراب یا مصرف مواد می‌تواند خطر اختلال پرخوری عصبی را افزایش دهد.
رژیم گرفتن
افرادی که رژیم می‌گیرند بیشتر در معرض خطر اختلال پرخوری عصبی هستند. بسیاری از افراد مبتلا به بولیمیا بین دوره‌های پرخوری، میزان کالری دریافتی خود را به شدت محدود می‌کنند که این امر سبب می‌شود، مجددا غذا بخورند و پاکسازی کنند.
پرخوری عصبی چه عوارضی دارد؟
بولیمیا ممکن است عوارض متعدد جدی و تهدیدکننده داشته باشد که این عوارض احتمالی به شرح زیر است:
- عدم عزت نفس و مشکلات مرتبط با روابط اجتماعی
- کم آبی بدن و ایجاد مشکلاتی مانند نارسایی کلیه
- مشکلات قلبی مانند ضربان قلب نامنظم یا نارسایی قلبی
- پوسیدگی شدید دندان و بیماری لثه
- قاعدگی‌های نامنظم
- مشکلات گوارشی
- اضطراب، افسردگی، اختلال شخصیت یا اختلال دو قطبی
- سوء مصرف الکل یا مواد مخدر
- خودآزاری یا خودکشی
آیا راهی برای جلوگیری از پرخوری عصبی وجود دارد؟
راهی مطمئن و قطعی برای جلوگیری از این اختلال وجود ندارد؛ اما با رعایت برخی از نکات می‌توانید به فردی که دچار این اختلال است کمک کنید تا دچار وضعیت بدتری نشود:
- به آنها اعتماد به نفسی به غیر از اندام و وزن، در رابطه با خصوصیات خوب دیگرشان بدهید.
- از صحبت کردن درباره وزن در خانه خودداری کنید.
- از رژیم گرفتن خودداری کنید.
- با پزشک در این باره مشورت داشته باشید تا راه کنترل این افراد را به شما بگوید.
پرخوری عصبی چگونه درمان می‌شود؟
هنگام ابتلا به پرخوری عصبی ممکن است نیاز به چندین نوع درمان داشته باشید. معمولا یک روش درمان برای این اختلال در نظر گرفته نمی‌شود.
باید چندین روش برای این بیماری در نظر گرفته شود تا در نهایت بیماران شاهد درمان خود باشند. در ادامه کلیه راهکارهای درمانی برای این دسته از افراد را برای شما ذکر خواهیم کرد:
روان درمانی
روان درمانی با گفتگو یا مشاوره روانشناختی انجام می‌شود. شواهد مبنی بر آن است که این روش درمانی می‌تواند به بهبود علائم پرخوری عصبی کمک کند.
درمان شناختی رفتاری
این نوع روش درمانی به بیماران کمک می‌کند تا الگوی غذایی عادی داشته باشند. همچنین باورها، رفتارهای ناسالم، منفی را شناسایی کرده و آنها را با رفتارهای سالم و مثبت جایگزین می‌کنند.
درمان با کمک خانواده
خانواده نقش مهمی در درمان این افراد دارند. در حقیقت والدین باید به الگوی غذایی خود توجه داشته و غذا خوردن فرزند خود را کنترل کنند.
روان درمانی بین فردی
روان درمانی بین فردی بر اساس روابط بیمار با سایر افراد است. نحوه تعامل با دیگران می‌تواند بر وضعیت عاطفی و سلامت روانی آنها تاثیر بگذارد.
درمان‌های پزشک
در این روش، زمانی که به پزشک مراجعه می‌کنند ممکن است دارو درمانی همراه با دیگر راهکارهای درمانی برای بیمار در نظر گرفته شود که این راهکارهای درمانی به شرح زیر است:
داروهای ضد افسردگی فلوکستین
مصرف این دارو یا به طور کلی داروهای ضد افسردگی می‌تواند در درمان پرخوری موثر باشد.
بستری شدن در بیمارستان
در اغلب مواقع بیمار نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد؛ اما ممکن است بیمار پس از بستری شدن طی مدت کوتاهی تحت درمان قرار بگیرد.
درمان تغذیه‌ای
هدف در این روش درمانی این است که عادت غذایی خوب آموزش داده شود. بیماران باید به متخصص تغذیه مراجعه کنند تا سیگنال‌های گرسنگی و سیری را تشخیص دهند.
آنها کمک می‌کنند تا وزن بیمار ثابت نگهداشته شود و نگرش سالمی نسبت به غذا خوردن داشته باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله انواع رژیم غذایی رو مطالعه کنید.
نکاتی جهت خود مراقبتی
همراه با تمامی این روش‌های درمانی که ذکر کردیم، می‌توانید اقدامات لازم را جهت مراقبت از خود در نظر داشته باشید که این موارد به شرح زیر است:
مراقب اندام خود باشید
باید غذاهای سالم را در رژیم غذایی خود قرار دهید تا مطمئن شوید که مواد مغذی مورد نیاز را دریافت می‌کنید. حتما در خصوص مدت زمان مناسب برای ورزش کردن از پزشک خود سوال کنید.
با دیگران ارتباط برقرار کنید
حمایت دوستان و خانواده به شما کمک می‌کند تا به عادت‌های ناسالم خود غلبه کنید و احساس بهتری نسبت به خود داشته باشید.
از هر چیزی که برای شما دغدغه ایجاد می‌کند، دوری کنید
به طور مثال باید از تماشای خود جلوی آینه یا استفاده مکرر از ترازو خودداری کنید.
