سندرم متابولیک چیست؛ کاهش وزن و درمان این مشکل
سندرم متابولیک مجموعه شرایطی است که با یکدیگر رخ می‌دهد و منجر به خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و دیابت نوع ۲ می‌شود.
در حقیقت زمانی می‌گوییم فردی دچار سندرم متابولیک است که دچار عارضه‌هایی همچون افزایش فشار خون، قند خون بالا، چربی اضافه در بدن، میزان غیر طبیعی کلسترول یا تری گلیسیرید باشد.
اگر تنها یکی از این موارد نام برده را داشتید، به این معنی نیست که شما سندرم متابولیک دارید؛ اما، در معرض خطر جدی این بیماری قرار گرفته‌اید.
چاقی از مهم‌ترین عواملی است که باعث ایجاد چنین عارضه‌ای می‌شود.
چگونه می‌توان متوجه سندرم متابولیک شد؟
اکثر اختلالات و مشکلات مرتبط با این سندرم علائم واضحی ندارند. با این حال یکی از این موارد، تجمع چربی‌های زیاد در اطراف کمر است.
اگر قند خون شما بالا باشد، ممکن است علائم و نشانه‌های دیابت از جمله افزایش تشنگی و ادرار، خستگی و تاری دید را شاهد باشید.
درمان سندرم متابولیک
همانطور که پیش از این برای شما گفتیم، چاقی و افزایش وزن در ایجاد سندرم متابولیک نقش بسیار مهمی دارد.
در نهایت درمان‌هایی که برای این بیماری در نظر گرفته شده با هدف کاهش وزن است که با راهکارهای مختلفی در ادامه برای شما توضیح خواهیم داد:
تمرینات ورزشی منظم انجام دهید
ورزش یک راهکار عالی برای کاهش وزن است. حتی اگر با ورزش کردن وزن کم نکردید، از تلاش خود دست برندارید و ادامه دهید؛ چراکه، حداقل در کاهش فشار خون، بهبود سطح کلسترول و مقاومت به انسولین موثر عمل می‌کند.
بهتر است از ابتدای شروع تمرین ورزشی برای کاهش وزن به طور روزانه یا هفتگی زمان پیاده روی را افزایش دهید.
در نهایت ابتدا تمرینات را شروع نکنید؛ چراکه، پس از مدتی خسته می‌شوید و از تمرین و ورزش کردن دست می‌کشید.
رژیم غذایی سالمی داشته باشید
اگر به سالم بودن رژیم غذایی خود توجه داشته باشید، کلسترول، مقاومت به انسولین و فشار خون بهبود پیدا می‌کند، حتی اگر هیچ کاهش وزنی نداشته باشید.
اگر دچار بیماری قلبی و دیابت هستید، حتما به رژیم غذای خاصی نیاز دارید که باید در این باره با پزشک خود مشورت داشته باشید.
باید در رژیم غذایی چربی اشباع، چربی ترانس، کلسترول و نمک کمی وجود داشته باشد و در عوض سرشار از مواد غذایی زیر باشد:
- میوه
- سبزیجات
- پروتئین بدون چربی
- حبوبات
- لبنیات کم چرب
- غلات کامل
این نکات غذایی به افراد مبتلا به فشار خون بالا کمک خواهد کرد.
وزن خود را کم کنید
کاهش وزن تنها در مواقعی میسر می‌شود که تمرینات ورزشی منظم و تغذیه خوبی داشته باشید. اگر دچار چاقی و افزایش وزن زیادی هستید، تنها با کاهش وزن و رسیدن به وزن ایده‌آل می‌توانید سندرم متابولیک را بهبود ببخشید.
گاهی ممکن است برخی از افراد به قدری افزایش وزن داشته باشند که حتی با رژیم غذایی و ورزش قادر به کاهش وزن نباشند.
در این مواقع می‌بایست به فوق تخصص جراحی چاقی مراجعه کنند تا با مشاوره با پزشک، بهترین جراحی لاغری از جمله اسلیو و بای پس معده برای بیمار در نظر گرفته شود.
سیگار را ترک کنید
این مورد به عنوان خطر ابتلا به سندرم متابولیک در نظر گرفته نشده است؛ اما مصرف سیگار خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را تا حد زیادی افزایش خواهد داد.
بدترین غذاها برای افراد مبتلا به سندرم متابولیک
غذاهای قندی
غذاهای قندی شامل کربوهیدرات‌های ساده و تصفیه شده است. رژیم کم کربوهیدرات به شما در کاهش وزن و بهبود کنترل قند خون کمک می‌کند. همچنین به جلوگیری از بیماری‌هایی از جمله دیابت نوع ۲ و بیماری‌های قلبی کمک خواهد کرد.
در بسیاری از غذاها و نوشیدنی‌ها شکر وجود دارد. به همین جهت باید هنگام خرید به توضیحات محصول دقت داشته باشید تا حاوی مقادیر کم مواد قندی یا بدون مواد قندی باشد. در ادامه چند نمونه را برای شما ذکر خواهیم کرد:
- ساکارز
- گلوکز
- فروکتوز
- لوولز
- مالتوز
کربوهیدرات‌های تصفیه شده
همچنین باید کربوهیدرات‌های تصفیه شده و غذاهای فراوری شده را در رژیم غذایی خود کاهش دهید:
- شیرینی جات (آبنبات یا شکلات)
- نان سفید
- برنج سفید
- آرد سفید
- شیرینی، کیک، کلوچه و دونات
- چیپس
- کراکر
- آبمیوه‌ها
- نوشیدنی‌های شیرین
- نوشابه
شیرین‌کننده‌های مصنوعی
مطالعاتی که در این زمینه انجام گرفته، حاکی از آن است که مصرف زیاد نوشیدنی‌ها و غذاهای شیرین شده مصنوعی سطح قند خون را افزایش می‌دهد و در نهایت خطر ابتلا به دیابت افزایش پیدا خواهد کرد.
شیرین‌کننده‌های مصنوعی شامل موارد زیر است:
- آسپارتام
- سوکرالوز
- ساکارین
چربی‌های ترانس
این چربی‌ها در روغن‌های مصنوعی و هیدروژنه وجود دارد. بیشتر به غذاهای فراوری شده اضافه می‌شود تا ماندگاری بیشتری داشته باشد.
چربی‌های ترانس ممکن است سطح کلسترول ناسالم، خطر بیماری‌های قلبی و سکته را افزایش دهد. این چربی مضر می‌تواند با دیابت نوع ۲ نیز مرتبط باشد.
مطالب مرتبط: درمان دیابت با کاهش وزن
باید برای جلوگیری از این بیماری‌ها از مصرف چنین مواردی خودداری کنید:
- غذاهای سرخ شده
- بیسکویت بسته بندی شده
- مارگارین
- پاپ کورن‌های آماده
- چیپس و کراکر
- پیتزای یخ زده
- سیب زمینی سرخ کرده یخ زده
- شیرینی
- سبزیجات آماده سرخ شده
- خامه‌های غیر لبنی
سدیم
مطالعات انجام گرفته در این زمینه نشان می‌دهد که کاهش سدیم در غذای شما می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. در واقع مصرف زیادی سدیم منجر به افزایش فشار خون خواهد شد.
برای کاهش مصرف سدیم باید از این دسته از مواد غذایی خودداری کنید:
- چیپس سیب زمینی
- آجیل
- ماهی دودی
- کره نمک دار و مارگارین
- سبزیجات کنسرو شده
- سس ماکارونی
- انواع سس‌ها
- پنیر
- و…
غذاهایی که منجر به بهبود سندرم متابولیک می‌شود
اگر فیبر بیشتری به رژیم غذایی اضافه شود، می‌تواند به کاهش خطر بیماری‌های قلبی و سکته کمک کند. علاوه بر این، فیبر می‌تواند سطح قند خون را نیز متعادل کند.
غذاهایی که سرشار از فیبر هستند شامل موارد زیر است:
- میوه تازه و یخ زده
- میوه خشک شده
- سبزیجات تازه و یخ زده
- جو دو سر
- جو
- حبوبات
- برنج قهوه‌ای
- سبوس
- نان سبوس دار و ماکارونی
- پودر دارچین
پتاسیم
غذاهای غنی از پتاسیم به تعادل فشار خون کمک می‌کند. این منبع معدنی سالم با اثرات سدیم که منجر به افزایش فشار خون می‌شود، مقابله می‌کند.
مواد غذایی حاوی پتاسیم را به رژیم غذایی خود اضافه کنید، این موارد به شرح زیر است:
- موز
- خرما
- پرتقال
- گریپ فروت
- طالبی
- عدس
- قارچ
- سیب زمینی
- گوجه فرنگی
- سبوس
- ماست
اسیدهای چرب امگا ۳
اسیدهای چرب امگا ۳ به افزایش سطح کلسترول، سلامت قلب و عروق خونی شما کمک خواهد کرد. این چربی‌های سالم را می‌توان در برخی ماهی‌ها و سایر غذاها یافت که این موارد به شرح زیر است:
- دانه‌های کتان
- دانه‌های چیا
- دانه کدو تنبل
- روغن زیتون
- گردو
- بادام‌ها
- آووکادو
- ماهی سالمون
- ماهی ساردین (کیلکا)
- ماهی تن
- ماهی قزل آلا
اگر با داشتن رژیم غذایی موفق به کاهش وزن نشدید باید روش‌هایی مانند اسلیو معده در کرج یا بای پس معده در کرج را امتحان کنید.
