علت چاقی در کودکان
چاقی در کودکان یک وضعیت جدی است، در این مواقع والدین باید نکات مربوط به کاهش وزن را در نظر داشته باشند.
از آنجایی که چاقی، کودکان را در معرض بسیاری از بیماری‌های خطرناک قرار می‌دهد، باید والدین کودکان خود را از همان بچگی به مصرف رژیم غذایی سالم و تمرینات ورزشی عادت دهند.
چاقی در کودکان تنها سلامت جسمی آنها را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد، بلکه پس از مدتی ممکن است اعتماد به نفس را هم از آنها بگیرد.
در صورتی که کودکی دچار چاقی بیش از حد باشد، ممکن است در آینده عمل جراحی از سوی فوق تخصص جراحی چاقی، مناسب با سنی که دارند، انجام گیرد.
علت چاقی در کودکان چیست؟
سابقه خانوادگی، عوامل روانشناختی و سبک زندگی، همه از مواردی هستند که در ایجاد چاقی در کودکان تاثیرگذار است.
احتمال چاقی و افزایش وزن کودکان در خانواده‌ای که والدین یا سایر اعضای خانواده دچار افزایش وزن هستند، بیش از سایر کودکان خواهد بود.
اما، علت اصلی چاق شدن در کودک به دلیل مصرف زیاد مواد غذایی و عدم تحرک است.
رژیم غذایی نامناسب که حاوی سطوح بالای چربی، قند و مواد مغذی کم است، می‌تواند باعث افزایش وزن شود. مواد غذایی مانند فست فود، آب نبات و نوشابه‌های گازدار جز این دسته از موارد هستند.
همچنین مصرف تنقلات نمکی و غذاهای کنسرو شده نیز می‌تواند در چاقی کودکان موثر باشد. عدم آگاهی والدین در خصوص رژیم غذایی مناسب فرزندشان، باعث اضافه وزن کودک خواهد شد. میوه، سبزیجات و گوشت تازه از بهترین مواد غذایی سالم هستند.
عدم فعالیت بدنی کافی یکی دیگر از دلایل ایجاد چاقی در کودکان است. افراد در هر سنی که باشند و هیچ فعالیتی نکنند، دچار افزایش وزن خواهند شد.
ورزش منجر به سوزاندن کالری می‌شود و به حفظ وزن سالم بدن کمک می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله ۸ تمرین ورزشی برای کاهش وزن را مطالعه کنید.
مشکلات روانی نیز ممکن است منجر به چاقی در کودکان شود. متاسفانه کودکان و نوجوانان در واکنش به مشکل بی حوصلگی، افسردگی یا استرس، غذای بیشتری مصرف می‌کنند.
عوارض چاقی در کودکان
کودکان چاق نسبت به کودکان هم سن و سال خود بیشتر در معرض بیماری‌ها قرار دارند. به طور مثال دیابت، بیماری‌های قلبی و آسم، جدی‌ترین موارد تهدید کننده هستند.
دیابت نوع ۲
این بیماری به صورتی است اختلال در متابولیسم گلوکز وجود دارد. دیابت می‌تواند منجر به مشکلاتی مرتبط با چشم، آسیب عصبی و اختلال در عملکرد کلیه شود.
کودکان و بزرگسالانی که اضافه وزن دارند، بیشتر از سایر افراد در معرض خطر این بیماری هستند. با این حال با تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی، این بیماری قابل کنترل و درمان خواهد بود.
بیماری‌های قلبی
کلسترول و فشار خون بالا، خطر بیماری‌های قلبی را در کودکان افزایش می‌دهد. غذاهای سرشار از چربی و نمک، باعث افزایش سطح کلسترول و فشار خون می‌شوند.
بیشتر بخوانید: تاثیر چاقی بر افزایش فشار خون
آسم
آسم التهاب مزمن مجاری تنفسی ریه است و شایع‌ترین بیماری همراه با چاقی است، به همین جهت کودکانی که چاق هستند، بیشتر در معرض خطر این بیماری قرار دارند.
اختلالات خواب
کودکان و نوجوانان چاق ممکن است اختلالات خواب مانند خروپف بیش از حد و آپنه خواب را تجربه کنند. اضافه وزن در قسمت گردن می‌تواند منجر به مسدود شدن راه هوایی شود.
درد مفاصل
گاه برخی از کودکان دچار سفتی مفاصل و محدودیت دامنه حرکتی به دلیل افزایش وزن می‌شوند. در اغلب مواقع کاهش وزن می‌تواند مشکلات مرتبط با مفصل را برطرف کند.
درمان چاقی در کودکان
درمان چاقی در کودکان بستگی به اینکه چه سنی دارند و اینکه دچار شرایط پزشکی دیگری هستند، متفاوت است.
تغییر در رژیم غذایی و انجام فعالیت‌های ورزشی، درمان ابتدایی است. تنها در شرایط خاص مصرف دارو یا جراحی برای کاهش وزن برای کودکان در نظر گرفته می‌شود.
تغییر عادت غذایی بسیار مهم است. اصلاحات تغذیه ابتدا باید از والدین شروع شود تا کودکان هم یاد بگیرند. مواردی مانند شیرینی و نوشابه را باید از رژیم غذایی حذف کنید.
بهتر است به جای نوشیدنی‌های مضر، آب و شیر کم چرب مصرف شود و مصرف فست‌فود باید به حداقل برسد.
به جای مصرف میان وعده‌های فراوری شده، تنقلات شور و… این موارد را در رژیم غذایی خود اضافه کنید:
- میوه و سبزیجات تازه
- پروتئین‌های بدون چربی مانند مرغ و ماهی
- غلات کامل مانند برنج قهوه‌ای، ماکارونی و برنج‌های سبوس‌دار
- محصولات لبنی کم چرب از جمله شیر بدون چربی، ماست کم چرب و پنیر کم چرب
احتمال آن وجود دارد که چاقی در کودکان با تغییر رژیم غذایی و ورزش، رفع شود. در صورت عدم کاهش وزن، حتما با پزشک مشورت داشته باشید.
در صورتی که کاهش وزن کودکان از همان بچگی جدی گرفته شود، ممکن است در آینده این وضعیت جدی‌تر شود و او نیاز به اقداماتی مانند بای پس معده در کرج و اسلیو معده در کرج برای کاهش وزن داشته باشند.
روش‌های جلوگیری از چاقی در کودکان
همانطور که می‌دانید کودکان چاق در معرض خطر بیشتری جهت ابتلا به آسم، آپنه خواب، دیابت نوع ۲، مشکلات استخوانی و مفصلی و… قرار دارند. نکاتی که باید برای پیشگیری در نظر داشته باشید به شرح زیر است:
تغذیه سالم
باید انواع میوه و سبزیجات را در طی روز به کودک خود بدهید. داشتن الگوی غذایی سالم این امکان را به کودک می‌دهد تا با افزایش وزن همچنان وزن سالمی داشته باشند و حتی در بزرگسالی نیز آن را حفظ کنند.
توصیه می‌شود در رژیم غذایی کودک خود غلات کامل، انواع میوه‌ها و سبزیجات، غذاهای پروتئینی بدون چربی، لبنیات کم چرب یا بدون چربی را قرار دهید.
باید نوشیدنی‌های شیرین و حاوی قند را مانند نوشابه با نوشیدنی‌های سالم و کم قند یا بدون قند جایگزین کنید.
فعالیت و تحرک
جوانانی که فعالیت بدنی بالایی نسبت به افراد غیر فعال دارند، دارای عضلات و استخوان‌های قوی‌تر، چربی بدن کمتر و … هستند.
به همین دلیل توصیه می‌شود که کودکان ۳ تا ۵ سال باید در طی روز فعالیت بدنی داشته باشند. کودکان ۶ تا ۱۷ سال نیاز به حداقل ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی در طی روز دارند.
باید شرایط فعالیت داشتن را برای کودک خود فراهم کنید، به طور مثال دوچرخه سواری یا مسابقه گذاشتن با کودک خود در حیاط نمونه‌ای از فعالیت‌هایی هستند که باید کودک شما انجام دهد.
خواب منظم و کافی
داشتن خواب کافی به پیشگیری از دیابت، مشکلات رفتاری، چاقی و… کمک می‌کند. کودکانی که خواب کافی ندارند در معرض خطر افزایش وزن هستند.
کودکانی که در سنین پیش از ورود به مدرسه به حدود ۱۱ تا ۱۳ خواب نیاز دارند، کودکان ۶ تا ۱۲ ساله به ۹ تا ۱۲ ساعت خواب و نوجوانان بین ۱۳ تا ۱۸ ساله به ۸ تا ۱۰ ساعت در روز خواب نیاز دارند.
وقت گذراندن بیشتر با خانواده به جای بازی با گوشی و تبلت
استفاده بیش از حد از گوشی و تبلت برای بازی در سنین کودکی منجر به کاهش کیفیت خواب، تضعیف سلامت روان، افزایش وزن و نمرات پایین در مدارس می‌شود.
حداقل یک ساعت دور کردن گوشی و بازی‌های مجازی قبل از خواب کودک به بهبود خواب او کمک می‌کند. از طرفی جایگزین کردن بازی‌های مجازی با بازی‌های فیزیکی و پر تحرک با خانواده به جلوگیری از چاقی در کودکان بسیار کمک می‌کند.
درمان سریع چاقی در کودکان
معمولا در مرحله اول بهترین درمانی که برای کودکان در نظر می‌گیرند، تغییر رژیم غذایی و انجام تمرینات ورزشی است. تنها در مواقعی که این موارد نام برده شده تاثیرگذار نباشد، با توجه به شرایط کودک دارو درمانی و حتی عمل جراحی لاغری را برای کودکان چاق در نظر می‌گیرند.
جراحی لاغری از سریع‌ترین روش‌های لاغری در کودکان و حتی بزرگسالان است.
بهترین دارو چاقی برای کودکان
ما هیچ دارویی را مبنی بر بهترین دارو برای کاهش وزن کودکان به شما توصیه نمی‌کنیم. حتما بیمار باید توسط پزشک معاینه شود تا بسته به شرایطی که دارد و علت چاقی، در صورت نیاز بهترین دارو برای او تجویز شود.
علت چاقی شکم در کودکان
معمولا داشتن سبک زندگی اشتباه از دلایل اصلی چاقی شکم در کودکان است. به طور مثال داشتن فعالیت سبک و مصرف مواد غذایی پر کالری از عوامل اصلی چاقی شکم در کودکان است. با این حال عوامل ژنتیکی و هورمونی نیز تاثیرگذار هستند.
علت چاقی ناگهانی در کودکان
عواملی که می‌تواند در ایجاد افزایش وزن نقش داشته باشد را برای شما نام بردیم. گاهی اوقات چاقی به صورت ناگهانی در کودکان رخ می‌دهد که می‌تواند چنین دلایلی داشته باشد:
- ژنتیک
- عدم عملکرد صحیح کلیه‌ها
- مشکلات تیروئید
- مشکلات قلبی
در صورتی که شرایط غیر طبیعی وجود داشته باشد، باعث بیماری‌هایی از جمله دیابت نوع ۲ و غدد درون ریز خواهد شد. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله پرکاری تیروئید و چاقی را مطالعه کنید.
آیا چاقی در کودکان شایع است؟
متاسفانه چاقی تنها بزرگسالان را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد، کودکان نیز ممکن است به دلایل مختلفی به آن دچار شوند. طبق آمارها گروه سنی کودکانی که به این عارضه مبتلا می‌شوند به این صورت است:
- ۱۲.۷ درصد در کودکان ۲ تا ۵ ساله
- ۲۰.۷ درصد در کودکان ۶ تا ۱۱ ساله
- ۲۲.۲ درصد در نوجوانان ۱۲ تا ۱۹ ساله
